Fundamentalnym narzędziem prawa spadkowego jest testament. Umożliwia on określenie życzeń dotyczących roporządzania majątkiem po swojej śmierci. Kto może spisać tak dokument i jakie wymogi należy spełnić? O tym w artykule poniżej.
Kto może sporządzić testament ?
Każdy kto chce sporządzić testament, musi spełnić określone wymogi prawne. Przede wszystkim musi być to osoba pełnoletnia i posiadać zdolność do czynności prawnych. W testamencie określamy kto ma odziedziczyć majątek, jakie dobra lub pieniądze mają zostać przekazane poszczególnym osobom oraz ewentualne warunki lub ograniczenia dziedziczenia. Ponadto osoba sporządzająca testament musi być w pełni świadoma swoich działań i rozumieć, co zawiera w treści.
Rodzaje testamentów
Testamenty możemy podzielić na zwykłe i szczególne. Do tych pierwszych zaliczamy testamenty holograficzne, notarialne, oraz alograficzne.
Testament holograficzny (własnoręczny) jest najprostszą formę wyrażenia ostatniej woli. Całość musi zostać napisana pismem ręcznym. Taki testament musi zostać podpisany. Nie musi zostać opatrzony datą. Jej brak może jednak powodować niepotrzebne komplikacje w przyszłości.
Testament notarialny to dokument sporządzony w formie aktu notarialnego. Nad jego poprawnością czuwają wykwalifikowane osoby, co sprawia, że uchodzi za jedną z najbepiczniejszych form ostatniej woli.
Testament alograficzny polega wypowiedzeniu ostatniej woli w obecności dwóch świadków: wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie zostaje spisane w protokole, odczytane, a następnie podpisane przez spadkodawcę i świadków.
Testamenty szczególne mogą powstać, gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy lub gdy spadkodawca nie ma możliwości wyrażenie ostatniej woli za pomocą testamentu zwykłego. Do testamentów szczególnych zaliczamy testamenty ustne, podróżne, oraz wojskowe.
Testament ustny polega na wypowiedzeniu swojej woli w obecności co najmniej trzech świadków.
Testament podróżny może zostać złożony na pokładzie statku lub samolotu przed kapitanem lub jego zastępcą i dwoma świadkami.
Testament wojskowy może zostać sporządzony w czasie wojny, mobilizacji lub pobytu w niewoli i wyłącznie przez osoby wymienione w Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej.
Testamenty szczególne tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.
Jak długo ważny jest testament?
Co do zasady testament nie ma daty ważności, jednakże np. testament szczególny tj. ustny w przypadku niezachowania terminów jego potwierdzenia lub ustania ważnej przyczyny, to taki testament straci swoją moc.
Wybór konkretnego rodzaju testamentu powinien być uzależniony od indywidualnych czynników. Każda z form ma swoich zwolenników. Zapoznanie się z przepisami kodeksu cywilnego dotyczącymi testamentu (art. 941 k.c.-art. 958 k.c.) pomoże w zrozumieniu głównych zasad, które rządzą tą formą ostatniej woli.