Powszechnie wiadomo, że posiadacz obiektu zabytkowego musi opiekować się budynkiem w taki sposób, aby zachować go w niepogorszonym stanie. Wszelkie inwestycje związane z zabytkami nie należą do łatwych. Jakie obowiązki i ograniczenia związane są z posiadaniem takiego rodzaju nieruchomości? O tym w artykule poniżej.
W definicji…
Pojęcie zabytku definiuje Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U.2022.0.840 t.j. ze zm.). Nieruchomości zabytkowe to nieruchomości, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące obiekty minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.
Dodatkowe obowiązki właściciela
Na właścicieli zabytkowych nieruchomości art.5 ustawy nakłada szereg obowiązków. W świetle ustawy posiadacz zabytkowego obiektu powinien sprawować nad nim opiekę. Do zadań właściciela należą między innymi:
- naukowe badanie i dokumentowanie zabytku,
- prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku,
- zabezpieczenie i utrzymanie zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie,
- korzystanie z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości,
- popularyzowanie i upowszechnianie wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury
Rejestr zabytków a ewidencja zabytków
Wpis do rejestru zabytków musi zostać ujęty w księdze wieczystej nieruchomości. Stanowi ochronę prawną, a to oznacza, że umożliwia państwu ingerencję w prawo własności. Nieco inaczej wygląda sytuacja obiektów wpisanych do ewidencji nieruchomości. Taką informację możemy uzyskać jedynie w Miejscowym Planie Zagospodarowania. Wpis o takim charakterze spełnia funkcję zarządzenia, a nie decyzji administracyjnej, co w praktyce oznacza, że właściciel nieruchomości może nie wiedzieć, że jego nieruchomość została umieszczona w ewidencji.
Kary
Niewłaściwa opieka nad zabytkiem może zostać uznana za wykroczenie. Zgodnie z art. 110 ust. 1 ustawie o ochronie zabytków, kto będąc właścicielem lub posiadaczem zabytku nie zabezpieczył go w należyty sposób przed uszkodzeniem, zniszczeniem, zaginięciem lub kradzieżą, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Natomiast w przypadku wykonania nielegalnych prac budowalnych przez właściciela konserwator może zobowiązać i zażądać przywrócenia pierwotnego stanu nieruchomości.
Korzyści
Zakup zabytkowej nieruchomości z całą pewnością pozwoli nowemu właścicielowi na obcowanie z historią, ale nie tylko. Nierzadko zdarza się, że ustytowanie takiej nieruchomości znajduje się w prestiżowej lokalizacji danego miasta. Natomiast w przypadku dużych obiektów często są to miejsca uznawane za atrakcyjne krajoborazowo, gdzie poza samym budynkiem możemy podziwiać piękno natury. Dodatkowym atutem takich nieruchomości jest również duża powierzchnia, która zapewni poczucie przestrzeni i wygodę w codziennym życiu.