Jak sprzedać nieruchomość której właścicielem jest małoletni?

Właścicielem nieruchomości może być każdy, w tym również osoba małoletnia. Zdarza się, że staje się nim w wyniku darowizny lub otrzymania w spadku. Dziecko jednak nie może nieruchomości sprzedać, a w jego imieniu mogą tego dokonać rodzice.

Osoba małoletnia posiada zdolność prawną, co oznacza, że może być podmiotem praw i obowiązków. Tym samym może stać się właścicielem nieruchomości, jeśli otrzyma ją. np. w formie darowizny lub spadku. Dziecko jednak nie posiada zdolności do czynności prawnych, którą nabywa się dopiero z chwilą ukończenia 18 lat. Zarządzanie swoim majątkiem możliwe jest więc dopiero po uzyskaniu pełnoletniości.

Zgodnie z kodeksem cywilnym zarząd nad majątkiem dziecka sprawują jego rodzice lub przedstawiciele ustawowi. Sprzedaż nieruchomości jest jednak czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, a to oznacza, że aby tego dokonać potrzebna jest zgoda sądu rodzinnego. Sprzedaż nieruchomości, z uwagi na wartość takiej transakcji, oraz jej szczególną formę (akt notarialny) stanowi czynność wykraczającą poza zakres zwykłego zarządu majątkiem. Aby uzyskać zgodę sądu na ten cel, rodzice lub przedstawiciele ustawowi dziecka muszą złożyć wniosek we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania małoletniego sądzie rejonowym, w wydziale rodzinnym i nieletnich.

We wniosku należy zawrzeć opis czynności, ze wskazaniem nieruchomości jakiej dotyczy, jej wartość, jeśli znany jest już kupujący, również należy go we wniosku wskazać. Sprzedaż nieruchomości należy również uzasadnić, np. w ten sposób rodzice chcą pozyskać środki na zakup większego mieszkania, albo pieniądze ze sprzedaży umieścić na oprocentowanym rachunku oszczędnościowym do czasu uzyskania przez dziecko pełnoletniości. Uzasadnieniem czynności powinno być dobro i interes małoletniego.

Do wniosku należy załączyć dokumenty uzasadniające złożenie wniosku, tj. odpis aktu urodzenia małoletniego, odpis umowy darowizny, czy postanowienia o nabyciu spadku, odpis księgi wieczystej nieruchomości, potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej (40 zł).

Sąd może w toku postępowania wyznaczyć rozprawę w celu przesłuchania rodziców. Wniosek może złożyć każdy z nich, bądź mogą to zrobić razem. Wówczas oboje są wnioskodawcami. Jeśli wniosek zostanie złożony przez jednego z nich, w takim wypadku drugi z rodziców staje się uczestnikiem postępowania. Sąd może również zdecydować o przesłuchaniu dziecka, jeśli jest to uzasadnione, a jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwalają.

Po rozpoznaniu wniosku i dowodów w sprawie, sąd wydaje postanowienie. Po jego uprawomocnieniu się jest ono skuteczne, a sprzedaż może zostać zrealizowana. Przy sporządzaniu umowy sprzedaży u notariusza konieczne będzie przedstawienie prawomocnego postanowienia sądu.