Tag: sąd

Postępowanie spadkowe – jak je przeprowadzić?

Po śmierci spadkodawcy spadkobiercy nie mogą swobodnie dysponować otrzymanym w spadku majątkiem. Fakt ten należy sformalizować, co ma szczególne znaczenie w przypadku nieruchomości. Bez tego nie mogą bowiem jej sprzedać, podarować, czy też zaciągnąć na nią kredytu.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Spadek można otrzymać na mocy ustawy albo na podstawie testamentu, jeśli spadkodawca takowy po sobie pozostawił. Spadek można odrzucić lub przyjąć. Decyzja o odrzuceniu podejmowana jest najczęściej w oparciu o informacje o licznych zobowiązaniach zmarłego. Należy pamiętać, że dziedziczy się nie tylko majątek, ale również długi! Odrzucenie spadku jest równoznaczne z pozbyciem się odpowiedzialności za niespłacone kredyty i pożyczki spadkodawcy. Spadek można również przyjąć. Obie czynności wymagają złożenia stosownego oświadczenia przed sądem lub notariuszem, czego należy dokonać w ciągu pół roku od otwarcia spadku. Po tym czasie przyjmuje się, że spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza, czyli odpowiedzialność za długi spadkowe będzie ograniczona do otrzymanego majątku.

Nieruchomości w spadku – konieczne postępowanie spadkowe

W przypadku dziedziczenia przedmiotów mniejszej wartości, albo o znaczeniu sentymentalnym nie ma potrzeby przeprowadzania postępowania spadkowego. Jest to jednak konieczne, gdy w skład masy spadkowej wchodzą nieruchomości, akcje, obligacje, środki na rachunkach bankowych lub ruchomości, których zmarły był formalnie właścicielem (np. samochód). Postępowanie spadkowe ma na celu potwierdzenie nabycia spadku i może się rozpocząć po upływie 6 miesięcy od otwarcia spadku lub wcześniej, jeżeli wszyscy znani spadkobiercy złożyli swoje oświadczenia.

Niezbędne dokumenty

Postępowanie takie przeprowadza sąd rejonowy właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. W tym celu zainteresowana strona musi złożyć wniosek zawierający:

– dane wnioskodawcy,

– dane pozostałych spadkobierców – uczestników postępowania,

– dane osobowe zmarłego, datę jego śmierci oraz ostatni adres zamieszkania,

– testament – jeśli został sporządzony.

Wniosek należy złożyć w tylu kopiach ilu jest uczestników postępowania. Podlega opłacie w wysokości 55 zł.

Po zakończeniu postępowania sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym wskazuje wszystkich spadkobierców oraz udział w masie spadkowej, jaki każdemu z nich przysługuje.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Jeśli spadkobiercy dojdą do porozumienia co do podziału spadku, jego przyjęcie może mieć formę poświadczenia dziedziczenia, które sporządza notariusz (nawet jeśli w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość). Trzeba się tu liczyć z dodatkową opłatą, wyższą niż ta za wniosek składany do sądu. Cała procedura zakończy się jednak znacznie szybciej, podczas jednej wizyty w kancelarii notarialnej.

Podatek od spadku

Otrzymanie spadku jako przysporzenie majątkowe podlega opodatkowaniu. Stawki zależą od linii pokrewieństwa łączącego spadkobiercę ze zmarłym. Przedstawia się to następująco:

  • grupa I – małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa, stawka podatku 7%, próg zwolnienia z podatku wynosi 9 637 zł;
    grupa II – zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, stawka podatku 12%, próg zwolnienia 7 276 zł;
  • grupa III – pozostałe osoby, do tej grupy zalicza się również partner, z którym zmarła osoba żyła w związku nieformalnym, stawka podatku 20% podatku od otrzymanego spadku, próg zwolnienia 4 902 zł.

Próg zwolnienia podatkowego to kwota, do której spadkobierca nie musi płacić podatku.

Zwolnienie z podatku

Małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn (zwolnienie nie dotyczy spadków, gdy zgon spadkodawcy nastąpił przed dniem 1 stycznia 2007 r.). Aby skorzystać ze zwolnienia od podatku, należy zgłosić fakt otrzymania spadku w urzędzie skarbowym (na formularzu SD-Z2) w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza, wskazujac co w drodze spadku odziedziczyliśmy.

Jak zapisać nieruchomość w spadku?

Jeśli chcemy zapisać nieruchomość w spadku konkretnej osobie, a także by uniknąć późniejszych nieporozumień między spadkobiercami, należy sporządzić testament u notariusza i zawrzeć w nim tzw. zapis windykacyjny.

Wszystkie czynności dotyczące rozporządzania prawem własności nieruchomości, zgodnie z polskim prawem, muszą mieć formę aktu notarialnego. To samo dotyczy sytuacji, w której właściciel nieruchomości, chce aby po jego śmierci stała się ona własnością konkretnej, wskazanej przez niego osoby. W przypadku braku takiego zapisu, nieruchomość wejdzie do masy spadkowej i będzie dziedziczona na zasadach ustawowych przez wszystkich spadkobierców.

Zapis windykacyjny to nic innego jak rozporządzenie testamentowe, w którym wskazana jest osoba będąca spadkobiercą oraz przedmiot spadku. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, czyli zgodnie z kodeksem cywilnym, z chwilą śmierci spadkodawcy. Aby zapis był ważny, musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. W innych formach testamentu testator może powołać do spadku określone osoby lub osobę, jednak nie może w nim wskazać rzeczy lub prawa podlegających dziedziczeniu. To właśnie zasadnicza różnica między testamentem zwykłym, a zapisem windykacyjnym.

Przedmiotem zapisu może być między innymi nieruchomości. Zapis windykacyjny nie może być obarczony warunkiem lub terminem, a nawet jeśli takie pojawią się w testamencie, z chwilą śmierci spadkodawcy uważa się je za nieistniejące. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy z zapisu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia testator nie dokonałby zapisu. Warunek taki musi być zgodny z przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego. Zapisobierca, jeśli jest do tego uprawniony na podstawie ustawy, bierze również udział w podziale pozostałej części majątku proporcjonalnie z innymi spadkobiercami.

Osoba, która otrzyma nieruchomość na podstawie zapisu, odpowiada za długi spadkowe, o ile spadek przyjmie. Odpowiedzialność ta jest solidarna z innymi spadkobiercami, dziedziczącymi z pozostałej części majątku, a jej wysokość jest równa wysokości otrzymanego przysporzenia.

Aby stać się pełnoprawnym właścicielem nieruchomości, zapisobierca powinien albo wystąpić do sądu o wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, albo do notariusza o sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Jedynym dokumentem, jaki będzie musiał przedstawić, jest testament z zapisem windykacyjnym. Nie potrzebuje już zgody, czy pełnomocnictwa od innych spadkobierców, nie ma również potrzeby przeprowadzania postępowania spadkowego. Z wnioskami takimi może jednak wystąpić najwcześniej po upływie pół roku od otwarcia spadku, chyba że pozostali spadkobiercy do tego czasu ustosunkują się w zakresie odrzucenia bądź przyjęcia spadku.

Zapis windykacyjny będzie nieważny, jeśli wskazany w nim przedmiot spadku został przed śmiercią spadkodawcy sprzedany. Ma on bowiem prawem dowolnego rozporządzania swoim majątkiem aż do śmierci.

Jeśli w testamencie pominięto osoby uprawnione do zachowku, oraz gdy zapis został doliczony do spadku, wówczas zapisobierca ma obowiązek wypłacić im zachowek. Wypłacona suma będzie jednak ograniczona do wysokości kwoty, o jaką się wzbogacił przyjmując zapis. Jeśli on sam jest uprawniony do zachowku, wtedy jego odpowiedzialność względem innych uprawnionych jest pomniejszona o jego własny udział w zachowku.

Nowa ustawa rolna zagrożeniem dla branży budowlanej

W Sejmie trwają prace nad wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących ziemi rolnej, które mają zaostrzyć regulacje dotyczące obrotu gruntami rolnymi. Póki co propozycje zmian budzą duże obawy wśród osób z branży budowlanej, szczególnie deweloperów, którzy zastanawiają się nad tym, czy nowa ustawa rolna nie stanie się przeszkodą w nabywaniu gruntów pod nowe inwestycje.

Rozwój nowych inwestycji w Polsce może być utrudniony.

W sytuacji gdy deweloper uzyska decyzję o warunkach zabudowy na terenie, który w części jest nieruchomością rolną, a dla którego nie został uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego, może mieć on problem z rozpoczęciem budowy. W takich przypadkach prawo pierwokupu będzie bowiem przysługiwać Agencji Nieruchomości Rolnej, która jeśli z takiego przywileju skorzysta, zablokuje dewelopera i uniemożliwi mu realizacje inwestycji. Z drugiej jednak strony nie należy panikować, gdyż racjonalnie myśląc, Agencja raczej nie będzie zainteresowana wykupywaniem terenu, na którym znajduje się zaledwie kilka metrów gruntów rolnych.

Agencji Nieruchomości Rolnej będzie przysługiwało również prawo pierwokupu akcji i udziałów spółek prawa handlowego, które są właścicielami nieruchomości rolnych. Co więcej jeśli w spółce nastąpi zmiana wspólnika albo jeśli przystąpi do niej nowy wspólnik, Agencja, która będzie działała w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, będzie mogła na podstawie złożonego oświadczenia nabyć tę nieruchomość za spłatą jej równowartości. Zmiany nie obejmą nieruchomości, które w dniu wejścia ustawy w życie w ostatecznych decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu mają przeznaczenie inne niż rolne.

Nowa ustawa rolna ma chronić polskie grunty.

Uchwalenie nowych przepisów ma na celu zapobieganie wyprzedawaniu polskiej ziemi podmiotom, które nieraz ukrywały się pod tzw. słupami, a w rzeczywistości były podmiotami zagranicznymi. Póki co konsekwencje ich wejścia w życie mają oczywiście charakter wyłącznie spekulacyjny, jednak już teraz nowa ustawa rolna ma wielu przeciwników i budzi sporo kontrowersji. Czy rzeczywiście będzie miała negatywny wpływ na funkcjonowanie branży budowlanej i odstraszy potencjalnych inwestorów okaże się w niedalekiej przyszłości.

Koszty dodatkowe przy zakupie nieruchomości

Zakup nieruchomości jest sporym obciążeniem dla domowego budżetu, tym bardziej należy dobrze przygotować się na związane z tym koszty dodatkowe. Kupujący musi mieć świadomość, że cena mieszkania, domu czy gruntu, to jedna ze składowych wydatków, które będzie musiał ponieść. Ważne, aby zapoznać się z poniższymi wskazówkami, by nie być później zaskoczonym koniecznością uiszczenia dodatkowej opłaty, co może skutkować przedłużeniem transakcji, a w skrajnych przypadkach nawet wycofaniem się sprzedawcy.

Bank

Największą wartość jeżeli chodzi o koszty dodatkowe w przypadku finansowania zakupu przy pomocy kredytu hipotecznego generują odsetki. Jednak ta kwestia nie jest dla nikogo zaskakująca, jest to bowiem normalna konsekwencja zaciągnięcia pożyczki bankowej. Dodatkowo jednak należy liczyć się z innymi opłatami, których ilość i wysokość ustalana jest przez poszczególne instytucje. Z pewnością nie da się uniknąć prowizji od udzielonego kredytu (z reguły od 1 do 3%). Każdy bank wymaga również założenia konta do obsługi kredytu i jego spłaty, jest to tzw. konto techniczne, jednak w niektórych placówkach zdarza się, że kredytobiorcę obciążać będą dodatkowe koszty związane z prowadzeniem rachunku. Obowiązkowe przy zaciąganiu kredytu jest ponadto wykupienie ubezpieczenia pomostowego, które jest zabezpieczeniem banku w okresie od wypłaty kredytu do uprawomocnienia się wpisu o hipotece na rzecz banku. W tym czasie kredyt nie ma zabezpieczenia w nieruchomości, niezbędne (z perspektywy banku) jest więc zabezpieczenie go w inny sposób. Koszty tego ubezpieczenia wzrastają wraz z wydłużaniem się okresu przejściowego. Obowiązkowe jest także ubezpieczenie nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych. Innym rodzajem ubezpieczenia jakiego żądać mogą banki jest polisa na życie, czy ubezpieczenie od utraty pracy. Powyższe kwestie są szczegółowo regulowane w regulaminach banków i umowach kredytowych.

Notariusz

Nie należy zapominać również o taksie notarialnej. Tu jednak dobra wiadomość jest taka, że w niektórych okolicznościach te koszty dodatkowe mogą być negocjowane. Dodatkowo płatny jest każdy odpis umowy, która dla swej ważności musi mieć formę aktu notarialnego, a potrzebne są co najmniej 3 takie dokumenty – dla kupującego, dla banku i do sądu w celu wpisania informacji w księdze wieczystej.

Sąd

Jeśli nieruchomość nie ma księgi wieczystej, należy takową założyć, co oczywiście wiąże się z tym, że powstają kolejne koszty dodatkowe. Oddzielnym wydatkiem jest wpis w księdze wieczystej i odnotowanie w niej hipoteki.

Wkład własny, wykończenie

Trzeba również pamiętać, że poza tym Kupujący musi dysponować gotówką wystarczającą na pokrycie wkładu własnego, którego wysokość od stycznia tego roku wynosi 20% wartości nieruchomości. W zależności od stanu mieszkania konieczne będzie także poniesienie kosztów związanych z jego wykończeniem i wyposażeniem.