Renta planistyczna

Podczas sprzedaży nieruchomości może wystąpić okoliczność opłaty planistycznej, nazywanej też rentą planistyczną. Kto ma obowiązek opłaty takiego zobowiązania i kiedy ono występuje? O tym poniżej.

Kogo dotyczy?

Wielu właścicieli nieruchomości, które zostały objęte planem miejscowym nie ma pojęcia o istnieniu tego rodzaju zobowiązania finansowego. Dowiadują się o nim dopiero podczas sprzedaży nieruchomości, gdy zostaje doręczona im decyzja. Aby uniknąć takich sytuacji, należy dowiedzieć się, czy w ciągu ostatnich 5 lat był uchwalany lub zmieniany miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla danej nieruchomości. Informacje tego typu są udostępniane na stronach internetowych gmin.

Podstawa prawna

Opłata planistyczna jest jednorazową daniną na rzecz gminy, obliczoną w oparciu o wycenę nieruchomości, której dokonuje rzeczoznawca majątkowy. Maksymalna wysokość opłaty ustalona jest na 30% wzrostu wartości nieruchomości. Zwykle opłata wynosi 1-3 % różnicy w cenie nieruchomości przed i po zmianie planu. Rentę planistyczną reguluje Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a dokładnie Artykuł 36 punkt 4, który mówi:

„Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości.”

Kiedy możemy uniknąć renty planistycznej?

Najprostszym sposobem, aby uniknąć renty planistycznej jest odczekanie ze sprzedażą 5 lat od daty uchwalenia planu lub jego zmiany. Po tym okresie naliczenie opłaty nie będzie możliwe. Z opłaty planistycznej zwolnieni są też rolnicy. Wystarczy, że nieodpłatnie przeniosą własność nieruchomości na następcę. Opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości nie pobiera się również, gdy jej stawka nie została określona w uchwale rady gminy.

Renta planistyczna – czego dotyczy?

W momencie wzrostu wartości danej nieruchomości powstaje obowiązek tak zwanej opłaty planistycznej, inaczej nazywanej rentą planistyczną . Zostaje nałożona przez gminę  na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego  lub wprowadzenia do niego zmian.  W ten sposób gmina odzyskuje część kosztów poniesionych  w związku z uchwaleniem planu, a także umożliwia szereg inwestycji wyzbywając się atrakcyjnych terenów.

Każda sprzedaż nieruchomości związana jest ze sporządzeniem aktu notarialnego. Notariusz zobowiązany jest w ciągu siedmiu dni od dnia przeprowadzenia transakcji zgłosić ten fakt wójtowi, burmistrzowi, czy prezydentowi danego miasta. Gdy władze otrzymają taką informację,  rozpoczynają postępowanie, którego ma na celu ustalenie, czy zmiana planów zagospodarowania przestrzennego wpłynęła na wartość nieruchomości. Jeżeli wydana decyzja jest pozytywna, właściciel jest zobowiązany dokonać opłaty planistycznej. Kwota, jaką należy uiścić,  zostaje ustalona przez radę gminy podczas uchwalania miejscowego planu zagospodarowania. Zostaje wyrażona w procentach i zgodnie z postanowieniami ustawy nie  może przekroczyć 30 %. Należy pamiętać, że opłata nie może zostać pobrana, jeśli stawka procentowa nie została określona przez radę  w uchwale.

Kto może zostać zwolniony z renty planistycznej ?

Osobami, które  nie muszą wnosić opłaty są rolnicy, którzy zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników przeniosą nieodpłatnie własność nieruchomości na następcę.

Kwestię renty planistycznej regulują postanowienia z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z Art. 36.4, czytamy:

„Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości, przy czym zbycie nieruchomości musi nastąpić przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego”.