Jakich formalności po zakupie nieruchomości należy dopełnić?

Podpisanie aktu notarialnego to nie ostatni etap transakcji. W zależności od sytuacji prawnej sprzedawanego mieszkania lub domu załatwienie formalności po zakupie nieruchomości ciąży zarówno na stronie kupującej, jak i sprzedającej. W tym tekście skupimy się na obowiązkach kupującego.

Podstawowe obowiązki nabywcy

W związku z przeniesieniem własności, to na nabywcę – czyli nowego właściciela – przechodzą wszelkie prawa i obowiązki. W związku z tym zobowiązany jest on dopełnić wszelkich formalności po zakupie nieruchomości, aby móc w pełni nią dysponować.

Podstawą jest wypełnienie i złożenie deklaracji od podatku od nieruchomości. Jest to formularz IN-1, na którego podstawie naliczana jest roczna opłata za podatek. Właściciel powinien wypełnić formularz zgodnie z danymi nieruchomości podanymi w akcie notarialnym oraz księdze wieczystej. Musi pamiętać również o uwzględnieniu wszystkich udziałów w gruncie. Deklarację należy złożyć w ciągu 14 dni w urzędzie miasta lub gminy – osobiście, drogą pocztową, bądź przez platformę ePUAP. Przy okazji składania deklaracji nowy właściciel może również zameldować się pod nowym adresem.

W przypadku zakupu domu konieczne jest także złożenie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Kolejnym krokiem są formalności po przekazaniu nieruchomości nowemu właścicielowi. Z przekazania strony powinny sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy. Powinien zawierać on dokładne stany liczników – wody, ciepła, gazu i prądu. Na ich podstawie rozliczone zostaną dotychczasowe opłaty za media. W przypadku przekazania mieszkania nabywca powinien przedstawić protokół w spółdzielni lub wspólnocie zarządzającej budynkiem. Aby ułatwić proces przepisania mediów takich jak gaz czy prąd na nowego nabywcę warto skorzystać z gotowych protokołów dostępnych u dostawcy tych mediów.

Kredyt a formalności po zakupie nieruchomości

Gdy kupujący finansuje zakup nieruchomości środkami pochodzącymi z kredytu musi załatwić kilka dodatkowych spraw w banku. Wynikają one bezpośrednio z umowy kredytowej, dlatego istotne jest dokładne zapoznanie się z jej zapisami. Przede wszystkim nowy właściciel musi wpłacić pozostałą kwotę wkładu własnego na konto strony sprzedającej oraz udać się do banku z aktem notarialnym, w celu uruchomienia środków z kredytu. Dokładny termin, w jakim czynności te muszą być wykonane określa umowa kredytowa i są one dodatkowo zapisane w umowie sprzedaży. W związku z poddaniem się egzekucji co do realizacji zapisów w akcie notarialnym, niedotrzymanie terminów upoważnia sprzedającego do podjęcia kroków prawnych, które mogą spowodować poniesienie dodatkowych kosztów.

Niezbędne dokumenty do sprzedaży nieruchomości – część 1

Sprzedaż nieruchomości to wieloetapowy proces. Jednym z nich, oprócz sesji zdjęciowej, publikacji oferty i prezentacji konieczne jest także określenie jakie dokumenty do sprzedaży nieruchomości należy zapewnić.

Przykład – sprzedaż mieszkania

Przygotowując się do sprzedaży nieruchomości należy dokładnie zbadać jej stan prawny. Pozwoli to prawidłowo określić dokumenty niezbędne do sprzedaży oraz w porę wyeliminuje wszelkie nieprawidłowości, które mogą uniemożliwić przeprowadzenie transakcji*.

Jeśli sprzedajesz mieszkanie:

  • które kupiłaś/eś temu razem z żoną/mężem,
  • za które zapłaciłaś/eś gotówką i nie zakładałaś/eś na nim żadnej hipoteki,
  • które nie jest obciążone żadną służebnością

do sprzedaży musisz przygotować:

  1. Akt notarialny poświadczający prawo własności do nieruchomości – czyli umowę sprzedaży, którą podpisałaś/eś w dniu zakupu. Niezbędny jest oryginał.
  2. Zaświadczenie z urzędu miasta lub gminy o braku osób zameldowanych – jednocześnie musisz zgłosić wymeldowanie wszystkich osób z nieruchomości. Najlepiej jest zrobić to na kilka dni przed transakcją.
  3. Zaświadczenie ze spółdzielni lub wspólnoty o braku zaległości w opłatach czynszowych – przed złożeniem wniosku upewnij się, że wszelkie zaległości są spłacone. Podobnie jak w przypadku zaświadczenia o braku osób zameldowanych załatw zaświadczenie kilka dni przed transakcją.

Do transakcji potrzebne będą też dokumenty tożsamości – aktualny dowód osobisty lub paszport. Upewnij się, że dokumenty mają odpowiednią datę ważności. Jeśli jeden z właścicieli nie będzie mógł stawić się osobiście na akcie notarialnym, może wcześniej udzielić pełnomocnictwa (wyłącznie w formie notarialnej!) bliskiej osobie do podpisania umowy w jego imieniu.

Kto przygotowuje dokumenty do sprzedaży nieruchomości?

Obowiązek zapewnienia dokumentów do transakcji spoczywa na właścicielu. Wynika to z faktu, że to on nadal posiada prawo do dysponowania nieruchomością. Akt notarialny to dokument, który właściciel otrzymał w kancelarii notarialnej po podpisaniu umowy. Z uwagi na to, że z dokumentu korzysta się stosunkowo rzadko, może zdarzyć się, że właściciel będzie miał problem z jego odnalezieniem. Aby zdobyć odpis wystarczy udać się do kancelarii notarialnej, w której był on podpisywany. Notariusz wyda nowy egzemplarz, jeśli nie minęło jeszcze 10 lat od przeprowadzenia transakcji. Jeśli transakcja odbyła się wcześniej – konieczne będzie złożenie wniosku do archiwum sądu rejonowego.

Z kolei zdobycie odpowiednich zaświadczeń wymaga wizyty w urzędzie oraz siedzibie spółdzielni czy wspólnoty. Możliwe jest także złożenie wniosków za pomocą platformy internetowej ePUAP. W przypadku współpracy z pośrednikiem – właściciel nie musi się tym zajmować osobiście. Na podstawie pełnomocnictwa pośrednik ma prawo do złożenia wniosków oraz odbioru niezbędnych zaświadczeń.

*Należy pamiętać, że każda transakcja jest inna i wymaga indywidualnego określenia niezbędnych do sprzedaży dokumentów.

Renta planistyczna – czego dotyczy?

W momencie wzrostu wartości danej nieruchomości powstaje obowiązek tak zwanej opłaty planistycznej, inaczej nazywanej rentą planistyczną . Zostaje nałożona przez gminę  na skutek uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego  lub wprowadzenia do niego zmian.  W ten sposób gmina odzyskuje część kosztów poniesionych  w związku z uchwaleniem planu, a także umożliwia szereg inwestycji wyzbywając się atrakcyjnych terenów.

Każda sprzedaż nieruchomości związana jest ze sporządzeniem aktu notarialnego. Notariusz zobowiązany jest w ciągu siedmiu dni od dnia przeprowadzenia transakcji zgłosić ten fakt wójtowi, burmistrzowi, czy prezydentowi danego miasta. Gdy władze otrzymają taką informację,  rozpoczynają postępowanie, którego ma na celu ustalenie, czy zmiana planów zagospodarowania przestrzennego wpłynęła na wartość nieruchomości. Jeżeli wydana decyzja jest pozytywna, właściciel jest zobowiązany dokonać opłaty planistycznej. Kwota, jaką należy uiścić,  zostaje ustalona przez radę gminy podczas uchwalania miejscowego planu zagospodarowania. Zostaje wyrażona w procentach i zgodnie z postanowieniami ustawy nie  może przekroczyć 30 %. Należy pamiętać, że opłata nie może zostać pobrana, jeśli stawka procentowa nie została określona przez radę  w uchwale.

Kto może zostać zwolniony z renty planistycznej ?

Osobami, które  nie muszą wnosić opłaty są rolnicy, którzy zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników przeniosą nieodpłatnie własność nieruchomości na następcę.

Kwestię renty planistycznej regulują postanowienia z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z Art. 36.4, czytamy:

„Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości, przy czym zbycie nieruchomości musi nastąpić przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego”.